Do podstawowych zadań i kompetencji Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Płońsku należy:
1. Przyjmowanie zawiadomień o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych.
2. Przyjmowanie zawiadomień o zmianie kierownika budowy lub robót budowlanych, inspektora nadzoru inwestorskiego oraz projektanta sprawującego nadzór autorski.
3. Wydawanie decyzji nakazujących rozbiórkę obiektów budowlanych lub ich części, będących w budowie albo wybudowanych bez wymaganych pozwoleń lub zgłoszeń.
4. Prowadzenie postępowań w sprawie budowy obiektów budowlanych bez wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia.
5. Wydawanie postanowień wstrzymujących prowadzenie robót budowlanych wykonywanych:
a) bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia,
b) w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenia dla środowiska,
c) w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach.
6. Wydawanie decyzji o zatwierdzeniu projektu zamiennego i pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych.
7. Przyjmowanie wybudowanych obiektów budowlanych do użytkowania:
a) na podstawie zawiadomienia o zakończeniu budowy i przystąpieniu do użytkowania,
b) poprzez wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie po przeprowadzeniu obowiązkowej kontroli.
8. Kontrola zgodności wykonywanych robót budowlanych z przepisami prawa budowlanego, projektem budowlanym i warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę.
9. Kontrola użytkowania obiektów budowlanych zgodnie z przeznaczeniem i w sposób nie zagrażający zdrowiu lub życiu ludzi, środowisku oraz bezpieczeństwu mienia.
10. Wydawanie decyzji nakazujących przeprowadzenie kontroli lub sporządzenie i przedłożenie ekspertyzy w przypadku stwierdzenia nieodpowiedniego stanu technicznego obiektu budowlanego.
11. Wydawanie decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości w użytkowanych obiektach budowlanych.
12. Wydawanie decyzji nakazujących opróżnienie w całości lub w części budynku przeznaczonego na pobyt ludzi bezpośrednio grożącego zawaleniem oraz stosowanie niezbędnych środków w celu usunięcia niebezpieczeństwa dla ludzi i mienia.
13. Wydawanie decyzji nakazujących przywrócenie poprzedniego stanu użytkowania obiektów w przypadku samowolnej zmiany sposobu użytkowania.
14. Prowadzenie postępowań w sprawie katastrof budowlanych.
15. Występowanie z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie.
16. Prowadzenie postępowań egzekucyjnych wobec niewykonanych decyzji administracyjnych.